سفارش تبلیغ
صبا ویژن

دلایل فساد و آلودگی مواد غذایی چیست؟

 

آلودگی مواد غذایی دلیل اصلی فساد آنهاست. آلودگی مواد غذایی و در نتیجه فساد آنها می تواند پیامدهای نامطلوبی برای سلامت فرد و در نهایت سلامت جامعه داشته باشد . 

منظور از فساد و آلودگی مواد غذایی

منظور از فساد و آلودگی مواد غذایی، بروز شرایطی در مواد غذایی است که کیفیت آن را به حدی برساند که مصرف آن چه در کوتاه مدت و چه در بلندمدت پیامدهای نامطلوبی بر سلامت انسان داشته باشد. فساد و آلودگی مواد غذایی گاه به طور مستقیم و گاهی غیرمستقیم زمینه فعالیت عوامل دیگر را فراهم می کند و در نتیجه باعث بروز تغییرات نامطلوب و بیماری زایی غذا می شود. بنابراین اولین اصل برای جلوگیری از آلودگی و فساد مواد غذایی، شناسایی و حذف این عوامل است.

برای خرید بست فلزی بسته بندی مواد غذایی روی لینک بزنید.

عوامل آلوده کننده و فساد مواد غذایی

باکتری

باکتری ها می توانند به طرق مختلف به بافت غذا برسند و باعث ایجاد عوامل بیماری زا در آنها شوند. ورود هر نوع میکروب و باکتری به غذا وترشح سموم می تواند باعث مسمومیت غذایی پیچیده یا حتی مرگ شود.

انواع کپک

 کپک ها می توانند در حضور رطوبت 70 تا 90 درصد فعالیت خود را آغاز کنند. مهمترین عوامل رشد کپک محیط های شیرین و اسیدی هستند. البته باید به این نکته توجه کنید که کپک ها در رطوبت کمتر، دمای کمتر و روی غذاهای مختلف رشد می کنند. ساختار بیولوژیکی کپک ها به گونه ای است که وقتی احساس می کنند شرایط برای فعالیت آنها مساعد نیست، بلافاصله هاگ ایجاد می کنند. هاگ ها در برابر عوامل محیطی سخت مانند خشکسالی و سرما بسیار مقاوم هستند و می توانند به راحتی در داخل غذا پخش شوند.

برخی کپک ها به خودی خود سمی هستند و برخی دیگر دارای اگزوتوکسین هستند که باعث آزاد شدن مواد سمی می شوند. که گاهی اوقات می تواند سرطان زا باشد.

 انواع حشرات و جانوران موذی

علاوه بر آلوده کردن غذا، حشرات می توانند به انتقال میکروب ها و سایر عوامل آلوده کننده به غذا از طریق زباله کمک کنند. فضولات حشرات و حیوانات موذی را می توان یکی از مستعدترین مکان ها برای تخم گذاری دانست. این تخم ها در مدت زمان کوتاهی به لارو تبدیل می شوند و لاروها به کرم های کوچک تبدیل می شوند. وقتی حشرات روی غذا می نشینند ابتدا مقداری از ترشحات دستگاه گوارش خود را روی آن می ریزند تا غذا تبدیل به محلول و خمیر شود و به دستگاه گوارش آنها کمک کند. بنابراین بقایای ترشحات گوارشی حشرات همیشه روی غذاباقی می ماند. 

انگل

تخم‌های انگل، پس از تبدیل شدن به لارو، می‌توانند به راحتی مواد غذایی، به ویژه پروتئین و سبزیجات را آلوده کرده و در فساد آنها نقش داشته باشند و در عین حال ارزش غذایی آن‌ها را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.

آنزیم ها

آنزیم هایی که توسط عوامل فساد مانند باکتری ها و کپک ها تولید می شوند، مواد شیمیایی هستند که ساختار شیمیایی غذا را تغییر می دهند و باعث تجزیه و فساد غذا می شوند.

عوامل محیطی فساد و آلودگی مواد غذایی

گرما

گرما در یک دوره معین می تواند شرایط بسیار مطلوبی را برای فعالیت عوامل فساد مواد غذایی ایجاد کند. به همین دلیل، مواد غذایی مختلف به دوره های خنک شدن متفاوتی نیاز دارند و برخی از جمله سبزیجات باید در محیط های نسبتا خنک و برخی مانند فرآورده های گوشتی بهویژه ماهی در شرایط انجماد نگهداری شوند.

رطوبت

همانطور که می دانید آب دارای شرایط شیمیایی، آنزیمی، میکروبی و بیولوژیکی زیادی برای فعالیت و رشد عوامل آلوده کننده مواد غذایی است. بنابراین یکی از مهمترین مسائل بهداشتی در مورد مواد غذایی خشک کردن و خارج کردن آب آنهاست.

 نور

نور از جمله پرتوهای فرابنفش خورشیدی از جمله عواملی است که باعث اکسیداسیون ویتامین ها، روغن ها و ... می شود، بنابراین باید تا حد امکان غذا چه در زمان نگهداری و چه در هنگام بسته بندی و حمل و نقل دور از نور نگهداری شود.

اکسیژن

اکسیژن یکی از بهترین کاتالیزورها برای ایجاد محیطی مستعد رشد عوامل فساد غذایی در نظر گرفته می شود. بنابراین بسته بندی باید به گونه ای انجام شود که امکان تماس مواد غذایی با اکسیژن وجود نداشته باشد.

 روش های جلوگیری از فساد مواد غذایی

 روش های خنک کننده

به طور کلی، خنک کردن می تواند از رشد عوامل مخرب و آنزیم ها در غذا جلوگیری کند. به همین دلیل برای نگهداری مواد غذایی به خصوص مواد غذایی حساس باید از روش های سرد و حتی انجماد استفاده شود.

روشه ای کنسرو کردن

کنسرو کردن غذا می تواند از هرگونه فساد و آلودگی در مواد غذایی جلوگیری کند. زیرا در فرآیند کنسرو کردن، غذا در شرایط غیرعادی 120 درجه سانتیگراد و حدود 5 اتمسفر حدود 20 دقیقه قرار می گیرد. این شرایط می تواند تمام آلاینده های موجود در غذا را از بین ببرد.

خشک کردن غذا

خشک کردن غذا یک روش سنتی برای جلوگیری از فساد و آلودگی است. زیرا در این فرآیند رطوبت مواد غذایی به عنوان بستری مناسب برای رشد آلاینده ها حذف می شود. 

ضخیم شدن و افزایش فشار اسمزی

هر گونه فعالیت عوامل قارچی و باکتریایی می تواند با غلیظ شدن غذا و افزایش فشار اسمزی آن مختل شود. برای مثال از این روش برای تهیه انواع مربا، رب، آبغوره و ... استفاده می شود.

نقش بسته بندی در جلوگیری از فساد مواد غذایی

علاوه بر روش های ذکر شده در بالا، بسته بندی می تواند از رشد عوامل فساد مواد غذایی نیز جلوگیری کند. مهم ترین روش هایی که ما برای بسته بندی مواد غذایی حساس پیشنهاد می کنیم عبارتند از

•بسته بندی مواد غذایی در پاکت سلفون با تزریق گاز (حجمی، ساشه، دستگاه توزین)

•بسته بندی مواد غذایی در کیسه یا ظرف خلاء (دستگاه بسته بندی وکیوم)

•بسته بندی مواد غذایی در ظروف مختلف پلاستیکی و شیشه ای (دستگاه سیلاب حرارتی و القایی)